ΚΙΝΕΖΙΚΗ

ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΦΗ

ΜΕΛΕΤΗ TOY

 A. Γ. ΚΡΑΣΑΝΑΚΗ

1. Η ΚΙΝΕΖΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Στην κινέζικη γλώσσα:

1) Δεν υπάρχουν καταλήξεις και ως απ΄αυτό δεν υπάρχουν: άρθρα, γένη, πτώσεις, καταλήξεις ρηματικών τύπων, ενικού ή πληθυντικού αριθμού.

2) Υπάρχουν 328 απλές μονοσύλλαβες και άκλιτες λέξεις απ΄ όπου προκύπτουν οι σύνθετές, π.χ.: «πε» = κύπελλο, «τσιμ» = χρυσός,η,ο, «τσιμ πε» = χρυσό κύπελλο, «τσάου» = μέρα, «νι τσάου» = καλημέρα, «σιαμ-σουέ» = το  άρωμα (το αρωματόνερο), «σεν» = ο θεός, «σί-λά» = η Ελλάδα, «τσούν-κούο» = η κίνα, «μέϊ-κό» = η  Αμερική..

Ο λόγος που κινέζικη γραφή ξεκινά  με τόσα ιδεογράμματα όσα και οι ως άνω απλές λέξεις.

3) Επειδή οι απλές λέξεις είναι λίγες, έχουν αποκτήσει πάρα πολλές έννοιες, για να καλύψουν τις ανάγκες της έκφρασης, πρβλ π.χ.:  “σι” = γνωρίζω, είμαι, ισχύς, κόσμος, όρκος, αφήνω, θέτω, αγαπώ, βλέπω, φροντίζω,  περπατώ, σπίτι κ.τ.λ., «πα» = μπαλέτο, οκτώ, κλέφτης, κλέβω... «πάϊ» = άσπρο, εκατό, εκατοστό, χάνω.... Αυτός είναι και ο λόγος που στη κινέζικη γραφή ενώ οι απλές λέξεις είναι μόλις 328 τα ιδεογράμματα είναι πολύ περισσότερα.

4) Η έννοια της κάθε λέξης στον προφορικό λόγο κανονίζεται όχι από τα συστατικά της στοιχεία, αφού δεν έχει, αλλά:

α) από την ένταση του τόνου (η κινέζικη γλώσσα έχει 4 τόνους, τέσσερις εντάσεις φωνής, ενώ η ελληνική δυο, τις τονιζόμενες και άτονες συλλαβές), π.χ.: "κιό" (τονισμένα) = νερό & "κιο" (πιο άτονα) = ερωτώ...

β) από την θέση που έχει η εν λόγω λέξη μέσα στην πρόταση (από τι άλλη λέξη έχει πριν ή μετά από αυτή),  κάτι ως γίνεται στην αγγλική και π.χ. με την λέξη love, όπου η λέξη αυτή (ή οποιαδήποτε άλλη), αν ειπωθεί με αντωνυμία  γίνεται ρήμα: i love = αγαπώ, αν ειπωθεί με το άρθρο «the»  γίνεται ουσιαστικό: the love = η αγάπη… αν ειπωθεί με τη λέξη «of’» γίνεται γενική ουσιαστικού: of love = της αγάπης κ.τ.λ.

Πιο απλά, εδώ  οι λέξεις διακρίνονται σε αυτές που φανερώνουν ενέργεια, πράγμα ή ζώο, χρώμα, ποσό ή ηλικία, γένος ή φύλο και η κατανόηση – έκφραση γίνεται κάτι όπως θα λέγαμε στην ελληνική π.χ. «Γιαν αγαπ» αντί «αγαπά», «άνδρ γιαν» αντί Γιάννης, «γιναικ γιαν» αντί Γιάννα, «μικρ γιαν» αντί Γιαννάκης κ.τ.λ. ή ως θα λέγαμε «ηλ πόλ» αντί Ηλιούπολη κ.α.  Δηλαδή αυτό που φανερώνουμε με τις καταλήξεις, παραγωγικές και κλιτικές, στην ελληνική γλώσσα το κάνουμε στις άλλες γλώσσες βάζοντας πριν από μια λέξη άλλη λέξη. 

2. Η ΚΙΝΕΖΙΚΗ ΓΡΑΦΗ

Η κινέζικη  γραφή:

1) Υπολογίζεται ότι έχει ιστορία τέσσερις χιλιετηρίδες περίπου και τόσο η εσωτερική όσο και η γραφική της εξέλιξη είναι ουσιαστικά ανεπαίσθητη.

2) Εξυπηρετεί ένα σύνολο από λαούς, όμως με μικρές αλλαγές, που αποτελούν το 1/5 της υδρογείου:  Κίνα, Ιαπωνία, Κορέα κ.α.

3) Γράφει τις λέξεις σε κολόνες από πάνω προς τα κάτω και αρχίζοντας από δεξιά προς τ’ αριστερά. Στην καθημερινή χρήση και στα ευρωπαϊκά λεξικά γράφεται και από αριστερά προς δεξιά, σε οριζόντιες γραμμές. Όλα τα γράμματα της κινέζικης γραφής είναι ίδιου μεγέθους και τετραγωνισμένα (σαν να γράφονται μέσα σε ένα αόρατο τετράγωνο).

4) Έχει για κάθε απλή λέξη (υπενθυμίζουμε ότι η κινέζικη γλώσσα έχει 328 απλές λέξεις) και από ένα ιδεόγραμμα, όπως π.χ. το  ιδεόγραμμα >Ι< που παριστά  την λέξη «νερό», και ακολούθως οι σύνθετες λέξεις (π.χ. «νερο-κουβαλητής, ανθό-νερο», ...) γράφονται με ανάλογα, ιδεογράμματα - λεξογράμματα.

 Κινέζικα:  «νι-τσάο, ουό γιάο χου  ί  πε σουέ» = Καλημέρα (καλό πρωί), εγώ θέλω να πιω ένα ποτήρι νερό.

  (Οι κινέζικες λέξεις «ουό, γιάο, χου...» έχουν στην κινέζικη γραφή κάθε μια και το δικό της λεξόγραμμα)

Επομένως η κινέζικη γραφή είναι κατά βάση λεξογραφία ή κάτι όπως οι μαθηματικές παραστάσεις (π.χ.:  3 Χ 2 +  4 – 7  = 3), άρα  αν γνωρίζουμε τα σύμβολα της ( τα ιδεογράμματά της) μπορούμε να τη καταλάβουμε, ανεξάρτητα αν δεν γνωρίζουμε τη γλώσσα που έχει γραφτεί.

7) Έχει παρά πολλά ιδεογράμματα, γιατί, όπως είπαμε πιο πριν, η κάθε απλή κινέζικη γλώσσα έχει τόσα ιδεογράμματα όσες και οι έννοιες της.

Τα κινέζικα λεξογράμματα - ιδεογράμματα διακρίνονται σε διάφορες ομάδες, όπως αυτά που σημαίνουν- παριστούν αντικείμενα («σιανγκ χινγκ») και τα οποία είναι μορφήματα, όπως τα σκίτσα σε σμίκρυνση, αυτά που παριστούν   αφηρημένες   έννοιες και ενέργειες («τσε τσε») και τα οποία είναι δακτυλογράμματα κ.α.

Κινέζικη  γραφή είναι τελικά μια φοβερά δύσκολη γραφή, γιατί τελικά έχει κάπου 50.000 ιδεογράμματα (που λέγονται «τόγιο καντζί»), κάτι που δίδει και το μέτρο της δυσκολίας της. Από τα ιδεογράμματα αυτά τα 881 είναι κοινά για όλες τις διαλέκτους της Κίνας και για να διαβάσει κάποιος μια εφημερίδα, πρέπει να ξέρει τουλάχιστον 3.000 ενώ, για να διαβάσει λογοτεχνία, 6.000 περίπου! Για τον λόγο αυτό, η κινέζικη γραφή απαιτεί αυξημένες πνευματικές ικανότητες. Πιο σωστά, για να μάθουμε να γράφουμε και να διαβάζουμε εδώ, θα πρέπει να διαθέτουμε και πάρα πολύ μυαλό και πάρα πολύ χρόνο, για να απομνημονεύσουμε ένα-ένα τα ιδεογράμματα.  

3. Η κινέζικη και η ελληνική γραφή

 Οι Κινέζοι θέλησαν κάποτε να καταργήσουν την ιδεογραφική γραφή και να γράφουν αλφαβητικά με το λατινικό αλφάβητο, όμως αυτό δεν  πραγματοποιήθηκε, επειδή  οι ειδικοί που ασχολήθηκαν με το θέμα  αντιμετώπισαν πάρα  πολλές ομόηχες λέξεις και δεν ήξεραν πώς να  ξεπεράσουν αυτό το πρόβλημα αυτό. Έτσι δεν εισήχθηκε το λατινικό αλφάβητο στη γλώσσα και γραφή αυτή. Αντί αυτού κατασκεύασαν ένα συλλαβικό αλφάβητο με κάπου 44 διαφορετικά συλλαβο-γράμματα, για να υποδείχνουν την προφορά των ιδεογραμμάτων, ενώ οι φθόγγοι της λέξης είναι μόνο 20, κάτι που δείχνει και την αποτυχία αυτού του αλφάβητου.

Φυσικά αυτό το πρόβλημα για το ελληνικό σύστημα γραφής είναι παιγνίδι, επειδή από τη μια διαθέτει γράμματα για όλους τους φθόγγους και από την άλλη   διαθέτει:

Α) τα ορθογραφικά σημεία (την απόστροφο, τονικά σημάδια, διαλυτικά ) με τα οποία υποδείχνεται η προσωδία  (= οι τονισμένες και άτονες συλλαβές, η προφορά με έκθλιψη, συναίρεση, συνίζηση κ.τ.λ.), κάτι που δεν υπάρχει στο λατινικό αλφάβητο,

Β) τα ομόφωνα γράμματα ο & ω, η & υ & ι… με τα οποία βάσει κανόνων υποδείχνεται η ετυμολογία των λέξεων, ώστε να έχουμε βοήθεια στην κατανόηση των λέξεων και διάκριση των ομοήχων, κάτι που επίσης δεν υπάρχει στο λατινικό αλφάβητο.

 Οι ομόηχες λέξεις μιας γλώσσας δεν είναι ίδιου μέρους λόγου και αν είναι δεν είναι ίδιας πτώσης ή αριθμού, οπότε γράφοντας κάθε μέρος λόγου με ένα συγκεκριμένο γράμμα από τα ομόφωνα γράμματα  ο & ω, η & υ & ι… (όπου δεν φθάνουν αυτά χρησιμοποιούμε και τα διαφορετικά  τα τονικά σημάδια ή τα πνεύματα) άνετα λύεται το πρόβλημα, δηλαδή έτσι έχουμε βοήθεια και στην διάκριση των ομοήχων και στην κατανόησή τους, πρβλ π.χ.: σε όλα & σε όλα & σόλα, καλός & κάλος & καλώς, καλώ  &  καλό, αυτόν & αυτών…

Σημειώνεται ότι:

1) H κινέζικη γραφή είναι δύσκολη, όμως έχει και ένα καλό, μπορεί και διαβάζεται και από αναγνώστες διαφορετικής γλώσσας. Στην Κίνα υπάρχουν πάρα πολλές διάλεκτοι, που διαφέρουν πάρα πολύ μεταξύ τους στην προφορά και στο λεξιλόγιο, ώστε  κάνουν αδύνατη την προφορική συνεννόηση. Όμως όλοι οι Κινέζοι μπορούν να συνεννοηθούν μεταξύ τους με την γραφή τους. Αυτό, επειδή τα  ως άνω λεξογράμματα είναι κοινά για  όλες τις φυλές της Κίνας (τα διδάσκονται όλοι) και  αυτά που γράφονται  από μια φυλή νοούνται από τις άλλες, όχι φθογγικά, αλλά οφθαλμικά και κάτι όπως καταλαβαίνουμε ή κάτι όπως γίνεται και στις μαθηματικές παραστάσεις, π.χ.: 1 + 2 = 3, όπου το σύμβολο  1 μας υποδείχνει ότι είναι η λέξη  "ένας - μια - ένα" = αρχαία "εις- μια  -εν" = αγγλικά one = λατινικά una...., το 2 την  λέξη "δυο, δις" =    λατινικά-ιταλικά due, αγγλικά "two"...

2) Αν και τα ιαπωνικά ιδεογράμματα είναι ίδια με τα κινεζικά, δεν συνθέτουν κατ’ ανάγκη κείμενα κατανοητά για τους Κινέζους, αφενός γιατί, όπως είπαμε πιο πριν, συνυπάρχουν με τη συλλαβική ιαπωνική γραφή και αφετέρου, γιατί ακολουθούν πολύ διαφορετική σύνταξη στις φράσεις των ιαπωνικών κειμένων. Επιπρόσθετα, ανάλογα με τη μεμονωμένη ή συνδυασμένη χρήση των ιδεογραμμάτων, αλλάζει και η προφορά τους. Έτσι, ένα ιαπωνικό κάντζι μπορεί ή πρέπει, κατά τις περιπτώσεις, να διαβάζεται/προφέρεται με δύο ή περισσότερους τρόπους.

3) Τα κινεζο-ιαπωνικά ιδεογράμματα ή χαρακτήρες έχουν, κατά κανόνα, αυτόνομο νόημα. Για παράδειγμα, τα δύο κάντζι που με το συνδυασμό τους συνθέτουν την ονομασία της χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου (εικ.1, Νι-χον) απαντούν και μεμονωμένα: Το αριστερό, ως σύμβολο του ήλιου, της ημέρας, του φωτός. Το δεξιό, με διάφορες έννοιες, μεταξύ των οποίων αυτή του βιβλίου.

4)  Το κινέζικα ιδεόγραμμα προήλθε από το εικονόγραμμα - σύμβολο που βρισκόταν σε στενή οπτική αντιστοιχία με την εικόνα του αντικειμένου ή του νοήματος που απέδιδε. Τούτο φαίνεται καθαρά σε αρχαία κινεζικά αντικείμενα, π.χ. αγγεία και άλλα σκεύη ή πινακίδες, που διασώζουν τις πρώτες μορφές της ιδεογραφικής γραφής. Για παράδειγμα το  ιδεόγραμμα >Ι< παριστά  το κύμα το ρεύμα του νερού και από εκεί τη λέξη «νερό»

 Βαθμιαία, τα σχήματα γίνονται όλο και πιο αφαιρετικά κι έτσι τα ιδεογράμματα που βλέπουμε σήμερα, γραμμένα με μολύβι ή τυπωμένα ή και καλλιγραφημένα σε πολλές περιπτώσεις, μάς φαίνονται σαν ένα σύνολο από ευθείες και ελαφρά καμπύλες γραμμές. Η εξοικείωση με τις "γραμμές" αυτές είναι πολύ σημαντική, γιατί η σωστή μέτρησή τους, σε συνδυασμό με την επισήμανση της "ρίζας" ή του "θέματος" ενός ιδεογράμματος, καθιστούν δυνατή την αναζήτηση της έννοιας του στα λεξικά.

ΚΙΝΕΖΙΚΑ & ΙΑΠΩΝΙΚΑ ΣΥΛΛΑΒΙΚΑ  ΑΛΦΑΒΗΤΑ

Στην κινέζικη και ιαπωνική γραφή παράλληλα υπάρχουν και τα εξής συλλαβικά αλφάβητα:

 Η ιαπωνική ιδεογραφική γραφή (δείγματα: εικ.1) είναι ουσιαστικά η αντίστοιχη - αρχαιότατης προέλευσης - κινεζική γραφή, που μεταδόθηκε στην Ιαπωνία από την Κορέα τον 4ο αι. μ.Χ. Τούτο υποδηλώνει και η ονομασία "κάντζι", που σημαίνει "γράμματα των Χαν", δηλαδή κινεζικά γράμματα (τα οποία είχε επίσης υιοθετήσει και η Κορέα).

1. KANJI

Τα συλλαβογράμματα (δείγματα:εικ.2) διαμορφώθηκαν στην ίδια την Ιαπωνία, μερικούς αιώνες αργότερα, και προήλθαν από απλοποιημένα ιδεογράμματα. Όπως φαίνεται από την ονομασία τους, καθένα από τα συλλαβογράμματα αντιστοιχεί σε μία συλλαβή (δεν απαιτούνται δηλαδή δύο ή και τρια από αυτά για τη συγκρότηση μιας συλλαβής, όπως συμβαίνει με τις περισσότερες ελληνικές συλλαβές).

2. ΗΙRAGANA

Σήμερα, η συλλαβική γραφή (ιαπ. κανά) αποτελείται από δύο διακριτά συλλαβικά αλφάβητα των πενήντα περίπου στοιχείων. Το ένα από αυτά, η κατακάνα (εικ.3 ), χρησιμοποιείται σε ορισμένες μόνο περιπτώσεις, κυρίως για την απόδοση λέξεων ξένης προέλευσης (όπως π.χ. για την λέξη GIRISHA, που προέρχεται από την αγγλική GREECE), ενώ το άλλο, η χιραγάνα (εικ.2), είναι το   βασικό αλφάβητο γενικής  χρήσεως.

3. ΚΑΤΑΚΑΝΑ

ΣΕΛΙΔΑ ΥΠΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ

Under construction